- Home
- Kennisbank
- Wet- en regelgeving
- Wetgeving voor werken in besloten ruimtes
Wetgeving voor werken in besloten ruimtes
Werken in besloten ruimtes is bijzonder risicovol. De Belgische wet legt daarom duidelijke verplichtingen op. Maar wat moet u precies doen om ervoor te zorgen dat medewerkers en derden veilig en gezond kunnen werken? En hoe voldoet u aan de regels?
Eén ding is zeker: veiligheid is een gedeelde verantwoordelijkheid. Werkgevers, werknemers én opdrachtgevers dragen zorg voor veilige arbeidsomstandigheden. En in geval van een incident? Dan kan ook de eigenaar of beheerder van het gebouw of terrein aansprakelijk gesteld worden als er geen passende veiligheidsmaatregelen genomen werden.
Daarom is het belangrijk om stapsgewijs te werken. Met onze Safety Circle® bieden we een integrale aanpak voor veiligheid. Dit concept ondersteunt u bij het creëren van een veilige werkomgeving en helpt u te voldoen aan de wet.
Risicoanalyse
Een goede risicoanalyse (RI&E) geeft inzicht in alle gevaren bij het werken in besloten ruimten: zuurstoftekort, giftige dampen, hitte, elektrocutie of instortingsgevaar.
Dat is verplicht volgens artikel 5 van de Welzijnswet van 4 augustus 1996 en verder uitgewerkt in de Codex Welzijn op het Werk, Boek I, Titel 2.
Of het nu gaat om tanks, silo’s, putten, scheepsruimtes of windturbines: een degelijke risicoanalyse is onmisbaar. Ze toont waar de risico’s zitten en welke maatregelen nodig zijn om veilig te werken.
Globaal Preventieplan en Jaaractieplan
Een Globaal Preventieplan (GPP) en een Jaaractieplan (JAP) maken deel uit van het dynamisch risicobeheersingssysteem zoals verplicht door de Welzijnswet (art. 5) en verder uitgewerkt in Codex I.2-7.
Het GPP bepaalt de meerjarige doelstellingen en strategieën voor het welzijnsbeleid. Het JAP vertaalt deze doelstellingen naar concrete acties en maatregelen voor het komende jaar.
Deze maatregelen moeten afgestemd zijn op jouw specifieke situatie. Worden tanks binnenkort vervangen en is betreding tijdelijk? Dan is een mobiele oplossing vaak verstandiger dan een permanente voorziening. De juiste keuze hangt af van de gebruiksfrequentie en de toekomst van de installatie.
Bij het bepalen van maatregelen moet steeds rekening worden gehouden met de hiërarchie van preventiemaatregelen, zoals verplicht door artikel 5, §1, 8° van de Welzijnswet en Codex I.2-7:
je verwijdert risico’s zoveel mogelijk aan de bron, je geeft voorrang aan collectieve bescherming boven persoonlijke bescherming, en je zet persoonlijke beschermingsmiddelen pas in als laatste middel.
Programma van Eisen (PvE)
In een Programma van Eisen (PvE) bepaal je aan welke eisen je veiligheidsmaatregelen moeten voldoen. Denk aan normen voor persoonlijke beschermingsmiddelen en technische vereisten voor installaties.
Het PvE zorgt voor structuur en duidelijkheid. Het helpt bij het uitvoeren van het PvA en is essentieel voor de aansprakelijkheid van de werkgever én de eigenaar van het gebouw of de installatie, zoals bepaald in het Burgerlijk Wetboek (art. 1382–1386 oud BW / art. 5.101 e.v. nieuw BW).
Installatie
Een correcte installatie is cruciaal voor de veiligheid. Voorzieningen moeten exact volgens voorschriften geplaatst worden. Dat betekent:
Correcte bevestiging en montage.
Gebruik van geschikte arbeidsmiddelen.
Dit is verplicht volgens de Codex Welzijn op het Werk, Boek III, Titel 2 (Gebruik van arbeidsmiddelen) en de Codex Boek V, Titel 2 (Tijdelijke werkzaamheden op hoogte en betreding van besloten ruimten).
Daarnaast moet elke werknemer die in besloten ruimtes werkt, de nodige opleiding en instructies krijgen, zoals bepaald in artikelen 21–23 van de Welzijnswet en Codex I.2-18.
Bij risicovolle projecten is een veiligheids- en gezondheidsplan (V&G-plan) verplicht, opgesteld door de veiligheidscoördinator ontwerp/uitvoering (Codex Boek V, Titel 4). Een Last Minute Risk Analysis (LMRA) vlak voor de betreding is sterk aanbevolen.
Implementatie
Regels op papier zijn belangrijk, maar veiligheid ontstaat pas in de praktijk. Zorg voor bewustzijn bij iedereen die betrokken is bij werken in besloten ruimtes:
Stel duidelijke protocollen op voor betreding en redding.
Voorzie altijd een mangatwacht.
Maak veilig werken onderdeel van de werkcultuur.
Noodsituaties mogen niet uit het oog verloren worden: voorzie EHBO, brandbestrijding, evacuatieprocedures en communicatie met hulpdiensten, zoals vereist in artikel 5, §1, 3° van de Welzijnswet.
Opleiding
Opleiding maakt het verschil tussen weten en doen, en tussen veilig werken en ongelukken. Het opleiden en informeren van werknemers is verplicht volgens artikelen 21–23 van de Welzijnswet en de Codex I.2-18.
Kies voor gerichte, praktische opleidingen. Leg vast wie, wanneer, waarvoor en met welk attest opgeleid werd. Zorg ook voor herhalingsopleidingen om kennis actueel te houden.
Voorbeelden van opleidingen:
Opleiding mangatwacht (horizontaal & verticaal)
Besloten ruimte redder specialist
Inspectie en onderhoud
Onderhoud en inspectie zijn niet alleen verplicht, ze voorkomen ook ongevallen en onverwachte kosten. Alle veiligheidsmiddelen zoals driepoten, davitarmen en PBM’s moeten regelmatig gekeurd en onderhouden worden door erkende specialisten.
Dit is vastgelegd in de Codex Welzijn op het Werk, Boek III, Titel 2 (Gebruik van arbeidsmiddelen), gebaseerd op het KB van 12 augustus 1993.
Daarnaast blijft de algemene aansprakelijkheidsregel van het Burgerlijk Wetboek van toepassing (art. 1382–1386 oud BW / art. 5.101 e.v. nieuw BW).
Werk altijd met gecertificeerde partijen. Zorg voor een sluitende administratie van leverdata, installatiegegevens, certificaten en herkeuringstermijnen. Zo vermijd je dat middelen onbruikbaar worden of onverwacht vervangen moeten worden.
Vragen? Neem gerust contact op
Bij Eurosafe nemen wij al je zorgen uit handen. Van risicoanalyse en planmatige aanpak tot installatie, opleiding en onderhoud: wij regelen het volledig voor je.
Met onze Safety Circle® krijg je een totaaloplossing die voldoet aan de Belgische wetgeving, risico’s minimaliseert en altijd klaar is voor inspecties. Zo bespaar je tijd, voorkom je onverwachte kosten en weet je zeker dat jouw medewerkers veilig en met vertrouwen kunnen werken in besloten ruimtes.
