- Home
- Kennisbank
- Blogs
- Niet alle harnassen zijn hetzelfde, welke kies je?
Niet alle harnassen zijn hetzelfde, welke kies je?
Een harnas is één van de belangrijkste onderdelen van valbeveiliging. Een harnasgordel moet het lichaam opvangen zodra je valt. Meestal is de harnasgordel bevestigd aan een veiligheidslijn. Om ervoor te zorgen dat het lichaam de impact van een val kan weerstaan, moeten de krachten goed worden verdeeld. Dat doet het harnas. Daarnaast zorgt het veiligheidsharnas ervoor dat het lichaam rechtop blijft.
Niet alle harnassen, werknemers, werkzaamheden en werkomstandigheden zijn hetzelfde. Daarom moet er goed gekeken worden welk type harnas het beste past bij jouw situatie. Daar komt bij dat een veiligheidsharnas goed moet worden aangetrokken. Past iemand de juiste werkwijze niet toe? Dan kan dat ernstige gevolgen hebben bij een val. In dit artikel nemen we je in stappen mee in de keuze voor het juiste harnas en delen we tips.
Stap 1: Harnas matchen met jouw werksituatie
Is het volledig duidelijk onder welke omstandigheden gewerkt gaat worden? Zo ja, dan is het belangrijk op basis van de werksituatie een harnastype te kiezen. Mocht de werksituatie nog niet helemaal duidelijk zijn, dan kun je deze in kaart brengen met een Risico Inventarisatie & Evaluatie (RI&E).
Situatie 1: het voorkomen dat je kan vallen tijdens het werken op hoogte of in besloten ruimtes
Als een medewerker alleen gezekerd moet worden om vallen te voorkomen, is een harnas met één of twee bevestigingspunten voldoende. Dit type harnas wordt vaak gebruikt bij werkzaamheden op platte daken, bovenloopsystemen of in besloten ruimtes.
Een éénpuntsharnas heeft één bevestigingspunt voor valbeveiliging, meestal op de rug of tussen de schouderbladen. Met een tweepuntsharnas kan de medewerker zich zowel op de rug als op de borst zekeren. Hiervoor is een geschikte aansluitvoorziening nodig. Een bevestigingspunt aan de voorkant is handig bij het beklimmen van een ladder. De medewerker is dan gezekerd aan het kabel- of railsysteem van de ladder, of aan de constructie zelf.
Situatie 2: werkzaamheden waarbij een medewerker zijn handen vrij moet hebben
Soms moet een medewerker een werkhouding aannemen waarbij beide handen vrij moeten zijn. In zulke gevallen is een werkpositioneringsharnas de juiste keuze.
Dit type harnas kan één bevestigingspunt op de rug hebben, of bevestigingspunten aan zowel de voor- als achterzijde voor valbeveiliging. Daarnaast zijn er twee zijbevestigingspunten ter hoogte van de taille, waarop een positioneringslijn kan worden bevestigd. Hiermee kan de medewerker veilig en comfortabel ‘in de lijn hangen’ tijdens het werk.
Soms wordt ook gekozen voor een buikbevestigingspunt, deze wordt ook geplaatst op taillehoogte.
Situatie 3: werkzaamheden moeten hangend worden uitgevoerd
Sommige werkzaamheden worden hangend uitgevoerd. Met de Rope Access-techniek kunnen moeilijk bereikbare constructies veilig worden benaderd.
Deze klimtechniek wordt onder meer gebruikt voor het reinigen van ramen en gevels, het conserveren van staalconstructies en het begeleiden van hijswerkzaamheden.
Een bevestigingspunt in het midden van de heupgordel van het harnas is daarbij essentieel.
Stap 2: Materialen bepalen
Het is nu duidelijk in welke werksituaties een harnas wordt gebruikt. De volgende vraag is: hoe lang en hoe vaak draagt een medewerker het harnas? Wordt het harnas bijvoorbeeld zes uur per dag gedragen, dan moet de materiaalkeuze daarop worden afgestemd.
Denk hierbij aan rekbare weefselbanden, een ergonomische pasvorm en eenvoudig verstelbare onderdelen. Hoogwaardig materiaal zit niet alleen comfortabeler, maar gaat ook langer mee.
Een goed harnas moet bestaan uit onderdelen die:
Niet te stug of te groot zijn.
Eenvoudig te koppelen zijn aan verbindingsmiddelen, zoals een werklijn aan een D-ring.
Geen scherpe randen hebben.
Van goede productiekwaliteit zijn.
Niet snel verstrikt raken of vastlopen in haken en ogen.
De kwaliteit van weefselbanden verschilt sterk per merk. Kies voor stevige banden met een dichte schering en inslag, zodat ze soepel door haken en ogen glijden.
Stap 3: Maat bepalen
Naast het juiste materiaal is ook de maat van een harnas essentieel voor comfort en veiligheid. Hoe lager het draagcomfort, hoe kleiner de kans dat een medewerker het harnas gebruikt. Het is daarom belangrijk om goed naar het postuur van de medewerker te kijken en de juiste maat te kiezen.
Vaak worden harnassen in een universele maat geleverd. Voor medewerkers met een gemiddeld postuur is dat meestal voldoende. Maar er zijn uitzonderingen. Kleinere medewerkers hebben baat bij een borstriem die strakker kan worden afgesteld. Grotere medewerkers profiteren juist van een bredere, stabiele riem.
Een harnas moet goed passen en instelbaar zijn, zodat het niet te los of te strak zit. Dit voorkomt afknelling, ongemak en het risico dat iemand uit het harnas glijdt.
Passessies
Niet alleen voor harnassen, ook voor helmen of valblokken geldt: het juiste PBM kiezen is essentieel voor de veiligheid van je team. Tijdens onze passessie op locatie kun je verschillende opties uitproberen en ervaren welke het beste aansluit bij jouw werkomgeving. Zo maak je niet alleen een veilige, maar ook een doordachte keuze.
Stap 4: Het aantrekken van een harnas
Na een zorgvuldige keuze is het belangrijk het harnas op de juiste manier aan te trekken. Hangen in een verkeerd gedragen harnas kan na een val levensbedreigend zijn. Bij een val van hoogte oefent het harnas namelijk druk uit op de aderen in de benen. Hierdoor stroomt het bloed moeilijk terug naar het hart. Dit kan leiden tot een scherpe daling van de bloeddruk, waardoor organen minder goed functioneren. De kans op bewusteloosheid is groot en in ernstige gevallen kan dit zelfs leiden tot overlijden. Dit verschijnsel wordt ook wel hangtrauma genoemd.
Juist gebruik van het harnas kan letterlijk het verschil maken tussen leven en dood. Daarom is het sterk aan te raden om een training te volgen waarin je leert hoe je een harnas veilig aantrekt.
Stappenplan: Zo trek je een harnas correct aan
Inspecteer het harnas. Controleer op beschadigingen en kijk of er een geldige keuringssticker aanwezig is.
Check de banden. Zorg dat alle banden recht hangen en bepaal de voor-, achter-, boven- en onderkant.
Trek het harnas aan. Laat de schouderbanden over je schouders glijden.
Sluit de beenbanden. Verbind de beenbandgespen en trek ze aan. Je hand moet er nog net onder passen, maar niet in een vuist.
Stel de schouderbanden af. Trek ze stevig aan, maar laat genoeg ruimte om je hand eronder te steken. Stop overtollige band in de houder.
Controleer de D-ring. Deze moet tussen de schouderbladen zitten. Controleer ook of een eventueel voorste ankerpunt op borsthoogte zit.
Bevestig de borstband. Sluit en span de borstband, indien aanwezig.
Span de buikriem. Trek deze stevig aan als het harnas ermee is uitgerust.
Voer een eindcontrole uit. Alles moet goed aangesloten zitten - niet te strak, niet te los.
Belangrijke tips
Zorg dat je altijd gecertificeerde harnasgordels aanschaft.
Is de producent ISO 9001-gecertificeerd? Een ISO-certificaat is een bewijs dat de productie voldoet aan strikte internationale normen op het gebied van kwaliteitscontroles voor de ontwerp-, ontwikkelings-, productie-, installatie- en onderhoudsfase.
Voldoet het harnas aan de norm EN 361:2002 voor vrijeval-veiligheidsharnassen?
Onderhoud het harnas goed en laat het jaarlijks keuren.
Een harnas heeft geen onbeperkte levensduur. Vervang het harnas voordat de houdbaarheid daadwerkelijk verstreken is.
Ieder harnas moet geleverd worden met een duidelijke gebruiksaanwijzing. Daarin moet ook beschreven zijn wat de richtlijnen zijn voor onderhoud en inspectie. Volg deze richtlijnen.
Inspecteer elk harnas voor gebruik. Het harnas moet worden vervangen zodra er schade is.
Laat je harnas minimaal jaarlijks inspecteren en keuren door een professionele partij. Mocht het harnas intensief worden gebruikt, dan is een inspectie elke zes maanden of vaker aan te raden.
Berg je harnas na gebruik veilig op of hang het uit.
Conclusie
Je weet nu dat het kiezen van het juiste harnas vraagt om aandacht voor de werkomstandigheden en het postuur van de gebruiker of medewerker.
Gebruik onderstaand stappenplan om tot een veilige en verantwoorde keuze te komen:
Kies een harnas dat past bij de werksituatie.
Stem het materiaal af op de duur en frequentie van gebruik.
Selecteer de juiste maat voor optimaal comfort en veiligheid.
Zorg dat medewerkers weten hoe ze het harnas correct aantrekken en gebruiken.
Koop alleen gecertificeerde harnassen.
Voer voor elk gebruik een visuele controle uit.
Laat het harnas minimaal jaarlijks inspecteren en keuren.
Door deze stappen te volgen, vergroot je de veiligheid op de werkvloer. Zo wordt het gebruik van valbeveiliging een vanzelfsprekend onderdeel van verantwoord werken op hoogte!
Meer weten? Neem contact met ons op!
Laat je gegevens achter of neem direct contact met ons op. Aan de hand van jouw situatie geven we advies op maat.
